లేడీ రాణు ముఖర్జీ (జననం ప్రీతి అధికారి) (1907–200౦) భారతీయ కళల పోషకురాలు. ఆమె రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ జీవితంలోని చివరి సంవత్సరాల్లో ఆయనతో అనుబంధం కలిగి ఉంది మరియు కోల్‌కతాలోని అకాడమీ ఆఫ్ ఫైన్ ఆర్ట్స్‌ను స్థాపించింది.

బాల్య జీవితం:

ప్రీతి అధికారిగా జన్మించిన రాణు ముఖర్జీ పూర్వీకుల ఇల్లు బ్రిటిష్ బెంగాల్‌లోని నాడియాలోని తుంగి గ్రామంలో ఉంది. ఆమె 1907 అక్టోబర్ 18న ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని ] వారణాసిలో జన్మించింది.

ఠాగూర్‌తో సంబంధం:

11 సంవత్సరాల వయస్సులో, రాణు ఠాగూర్ కథల సంకలనం (గోల్పోగుచ్చ) చదివింది. ఆమె కాశీలోని థియోసాఫికల్ స్కూల్‌లో విద్యార్థిని.

1918లో, ఠాగూర్ రాణు తండ్రిని శాంతినికేతన్ విద్యాభవనంలో క్షితిమోహన్ సేన్‌తో కలిసి పనిచేయమని ఆహ్వానించారు. రాణు అక్క ఆశా ఆర్యనాయకం మరియు ఆమె భర్త అప్పటికే శాంతినికేతన్ ఆశ్రమంలో నివసిస్తున్నారు. గోరా, నౌకదుబి, చిన్నపాత్ర మరియు దక్ఘర్ వంటి ఠాగూర్ రచనలను చదివిన తరువాత, రాణు కూడా అక్కడికి వెళ్లారు. శాంతినికేతన్‌లో ఆమె ఉన్న సమయంలో, ప్రఖ్యాత కళాకారులు నందలాల్ బోస్ మరియు సురేంద్రనాథ్ కర్ ఆమెకు మార్గదర్శకత్వం వహించారు.

ఆమె ఠాగూర్‌తో సన్నిహిత సంబంధాన్ని పెంచుకుంది, గతంలో వారణాసి నుండి అతని రచనలను ఆసక్తిగా చదివే వ్యక్తిగా అతనితో లేఖలు మార్పిడి చేసుకుంది. ఆమె అతన్ని ప్రేమగా “భానుదాడ” అని పిలిచింది, ఇది ఠాగూర్ మారుపేరు భానుసింఘ నుండి ప్రేరణ పొందింది, ఇది భానుసింఘ ఠాకూర్ పాదబలిలో అతని కవితలకు ఉపయోగించబడింది. ఠాగూర్ తన కుమార్తె మధురిలతను కోల్పోయిన దుఃఖంలో, శాంతినికేతన్ ఆర్థిక సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్న సమయంలో ఈ సంబంధం వికసించిందని వర్గాలు సూచిస్తున్నాయి.

కొన్ని వర్గాలు రాణును ఠాగూర్‌కు ప్రేరణగా అభివర్ణిస్తూ, అతని పూర్వపు గురువు కాదంబరి దేవితో పోల్చారు. ఠాగూర్ నుండి రాణుకు 208 లేఖలు మరియు రాణు నుండి ఠాగూర్‌కు 68 లేఖలలో నమోదు చేయబడిన వారి సంబంధాన్ని ఆ సమయంలో కొందరు తప్పుగా అర్థం చేసుకున్నట్లు తెలిసింది. అప్పటికి 12 సంవత్సరాల వయసున్న రాణు ఠాగూర్‌పై చూపిన గణనీయమైన ప్రభావాన్ని ఈ లేఖలు వెల్లడిస్తున్నాయి. ఆమె షిల్లాంగ్ పర్యటనతో సహా వివిధ ప్రయాణాలలో కూడా అతనితో పాటు వెళ్ళింది, అక్కడ అతను షెషర్ కోబిటాను రచించాడు.

1920లో, ఠాగూర్ నాటకం బిసర్జన్‌ను ఎంపైర్ హాల్‌లో ప్రదర్శించినప్పుడు, ఠాగూర్ జయసింహ పాత్రను పోషించగా, రాణు ముఖర్జీ అపర్ణ పాత్రను పోసహించారు .

వ్యక్తిగత జీవితం:

1925లో, రాణు భారతీయ పారిశ్రామికవేత్త సర్ బీరేంద్రనాథ్ ముఖర్జీని వివాహం చేసుకుంది,[. శాంతినికేతన్ పాఠశాలలో ఠాగూర్ మార్గదర్శకత్వంలో కళ మరియు సంస్కృతి పట్ల అభిమానం పొందడంతో, ఆమె లేడీ రాణు ముఖర్జీగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమె వివాహం తర్వాత, ఠాగూర్‌తో రణు సంబంధం మారిపోయింది. ఠాగూర్ వారి సంబంధంలో మార్పును గుర్తించి, ఇలా రాశారు: “రాణు, దయచేసి నన్ను ఇకపై భాను దాదా అని పిలవకండి. భాను సింఘా శాశ్వతంగా తప్పిపోయాడు. అతన్ని తిరిగి తీసుకురాలేరు.”

వారసత్వం మరియు సహకారాలు:

ఫైన్ ఆర్ట్స్ అకాడమీ:

లేడీ రాణు ముఖర్జీ 1933లో కోల్‌కతాలో అకాడమీ ఆఫ్ ఫైన్ ఆర్ట్స్‌ను స్థాపించారు; ప్రస్తుత భవనం నిర్మాణం 1952లో ప్రారంభమైంది. ఆమె వారసత్వంగా పొందిన తన కుటుంబ సేకరణ నుండి పెయింటింగ్‌లు మరియు కళాకృతులను అకాడమీకి అందించింది. ఈ సేకరణలో రవీంద్ర గ్యాలరీలో శాంతినికేతన్‌లో ఆమె ఛాయాచిత్రాలు మరియు ఠాగూర్ కవితల రాతప్రతులు ఉన్నాయి.  ఈ చొరవలో, ఆమెకు అప్పటి బెంగాల్ ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్ బిధాన్ చంద్ర రాయ్ మరియు ఆమె భర్త సర్ బీరేంద్రనాథ్ ముఖర్జీ మద్దతు ఇచ్చారు. అకాడమీ కళలు మరియు సంస్కృతికి సంబంధించిన సంస్థగా అభివృద్ధి చెందింది. ఆమె 1997 వరకు అకాడమీ అధ్యక్షురాలిగా కొనసాగింది. లలిత కళా అకాడమీ, కోల్‌కతాలోని ఇండియన్ మ్యూజియం, కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం, బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం, ఆసియాటిక్ సొసైటీ మరియు రవీంద్ర భారతి విశ్వవిద్యాలయం వంటి ప్రముఖ సంస్థలతో కూడా ఆమె సంబంధాలను కొనసాగించింది.

ముఖర్జీ 1988లో మసాచుసెట్స్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్, బోస్టన్, MA నుండి పెయింటింగ్‌లో B.F.A. పట్టా పొందారు మరియు 1993లో UKలోని లండన్‌లోని రాయల్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్ నుండి పెయింటింగ్‌లో MFA పట్టా పొందారు. ఆమె లాస్ ఏంజిల్స్‌లో నివసిస్తూ పనిచేస్తుంది మరియు కాలిఫోర్నియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ది ఆర్ట్స్ (కాల్ఆర్ట్స్)లో స్కూల్ ఆఫ్ ఫిల్మ్/వీడియో డీన్.

మరణం:

రాణు ముఖర్జీ 15 మార్చి 2000న మరణించారు.

-గబ్బిట దుర్గా ప్రసాద్

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~