ప్రుడెన్సియా అయాలా (28 ఏప్రిల్ 1885 – 11 జూలై 1936) ఎల్ సాల్వడోరన్ రచయిత్రి, సామాజిక కార్యకర్త మరియు ఎల్ సాల్వడార్‌లో మహిళల హక్కుల కోసం మార్గదర్శక ప్రచారకర్త, అలాగే ఎల్ సాల్వడార్ మరియు లాటిన్ అమెరికాలో అధ్యక్ష పదవికి పోటీ చేసిన మొదటి మహిళ.

ప్రారంభ జీవితం:

ప్రుడెన్సియా అయాలా 1885 ఏప్రిల్ 28న సోన్జాకేట్‌లోని శ్రామిక తరగతి స్వదేశీ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆమె తల్లిదండ్రులు ఆరేలియా అయాలా మరియు విసెంటే చీఫ్. ఆమెకు పదేళ్ల వయసులో, ఆమె కుటుంబం శాంటా అనా నగరానికి వెళ్లింది, అక్కడ ఆమె మరియా లూయిసా డి క్రిస్టోఫిన్ ప్రాథమిక పాఠశాలలో చదువుకుంది. ఆమె కుటుంబం  వనరులు లేకపోవడం వల్ల చదువును ఎప్పుడూ పూర్తి చేయకపోయినా, ఆమె స్వీయ బోధన ద్వారా పురోగతి సాధించింది.

ఆమె కుట్టుపని నేర్చుకుంది . తన భవిష్యత్తు కార్యకలాపాలతో పాటు కుట్టేది కూడా. “మర్మమైన స్వరాల” నుండి తనకు వచ్చిన సందేశాల ద్వారా భవిష్యత్తును అంచనా వేయగల సామర్థ్యం తనకు ఉందని ఆమె హామీ ఇచ్చింది. దీని వలన ఆమె తన దగ్గరి బంధువులలో కొంత ఔచిత్యాన్ని పొందగలిగింది, ఆమె అంచనాలు నిజం కాకపోయినా ఆమెకు కీర్తి మరియు గుర్తింపు లభించింది. ఈ ప్రకటన కొన్ని సామాజిక సమూహాల నుండి విమర్శలు మరియు అపహాస్యం కూడా రేకెత్తించింది.

ఆమె అంచనాలు శాంటా అన వార్తాపత్రికలలో ప్రచురించబడ్డాయి, అక్కడ ఆమెను “లా సిబిలా శాంటానేకా” అని పిలుస్తారు. 1914లో, ఆమె జర్మనీ కైజర్ పతనం , యుద్ధంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ ప్రమేయం గురించి అంచనా వేసింది. అప్పటి నుండి, ఆమె స్త్రీవాద విధానాలు మరియు ఆమె నిగూఢ స్వభావం కారణంగా ఆమె పేరు ప్రసిద్ధమైంది .

సామాజిక క్రియాశీలత:

1913 నుండి ఆమె ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క పశ్చిమ ప్రాంతానికి ప్రయాణించినప్పుడు, డైరీ ఆఫ్ ది వెస్ట్‌లో అభిప్రాయ రచనలను ప్రచురించడం ప్రారంభించింది. ఆమె సామ్రాజ్యవాద వ్యతిరేకత, స్త్రీవాదం మరియు మధ్య అమెరికా పునరేకీకరణ ఉద్యమాలలో చురుకుగా ఉంది. ఆమె నికరాగ్వాలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ దండయాత్రను నిరసించింది. ఆమె ఎల్ సాల్వడార్‌లోని అనేక వార్తాపత్రికలలో కవితలను కూడా ప్రచురించింది.

1919లో ఆమె తన వ్యాసాలలో ఒకటైన అతిక్విజాయా మేయర్ పై చేసిన విమర్శలకు జైలు శిక్ష విధించబడింది మరియు గ్వాటెమాలాలో కూడా, రాష్ట్ర తిరుగుబాటు ప్రణాళికకు సహకరించారనే ఆరోపణలపై ఆమెను చాలా నెలలు జైలులో ఉంచారు. 1921లో ఆమె తన పుస్తకం ఎస్క్రిబుల్. అడ్వెంచర్స్ ఆఫ్ ఎ ట్రిప్ టు గ్వాటెమాల ప్రచురించింది, దీనిలో ఆమె మాన్యుయెల్ ఎస్ట్రాడా కాబ్రెరా నియంతృత్వంలో చివరి నెలల్లో గ్వాటెమాల పర్యటనను వివరించింది. అదనంగా ఆమె ఇమ్మోర్టల్, అమోర్స్ డి లోకా (1925) వై ఫుమాడా మోటా (1928) పుస్తకాలను ప్రచురించింది. 1920ల చివరి సమయంలో, ఆమె రెండెన్సియన్ ఫెమెనినా వార్తాపత్రికకు నిధులు సమకూర్చింది మరియు నడిపింది, అక్కడ ఆమె మహిళల హక్కుల పోరాటంపై తన వైఖరిని వ్యక్తం చేసింది.

రాజకీయాల్లో పాల్గొనడం:

1930లో, సాల్వడోరన్ చట్టం మహిళల ఓటు హక్కును గుర్తించనప్పటికీ, ఆమె రిపబ్లిక్ అధ్యక్ష పదవికి అభ్యర్థిగా పోటీ చేయాలని ఉద్దేశించింది. ఆమె ప్రభుత్వ వేదికలో యూనియన్ల మద్దతు, నిజాయితీ మరియు ప్రజా పరిపాలన యొక్క పారదర్శకత, మద్యం పంపిణీ మరియు వినియోగం యొక్క పరిమితి, ఆరాధనా స్వేచ్ఛను గౌరవించడం మరియు “అక్రమ పిల్లల” గుర్తింపు ఉన్నాయి. ఆమె తన ఆశయానికి అనుకూలంగా మరియు వ్యతిరేకంగా చట్టపరమైన మరియు రాజకీయ వాదనల బహిరంగ చర్చను ప్రారంభించింది. ఆమె అభ్యర్థిత్వాన్ని సమర్థించిన వారిలో తత్వవేత్త, ఉపాధ్యాయురాలు, రచయిత మరియు కాంగ్రెస్ సభ్యుడు ఆల్బెర్టో మాస్ఫెరర్ ఒకరు, ఆమె వార్తాపత్రిక పాట్రియాలో ఇలా అన్నారు:

ప్రుడెన్సియా అయాలా న్యాయమైన మరియు గొప్ప లక్ష్యాన్ని సమర్థి౦చి౦ది . మహిళల ఓటు హక్కు  ఉన్నత పదవులను కలిగి ఉండటం. ఆమె ప్రభుత్వ కార్యక్రమం సమర్థన, ఆచరణాత్మక జ్ఞానం మరియు సరళతలో, తీవ్రంగా పరిగణించబడే ఇతర అభ్యర్థుల కంటే తక్కువ కాదు.

చివరకు, ఆమె దరఖాస్తును సుప్రీంకోర్టు తిరస్కరించింది, కానీ ఆమె నామినేషన్ ఉద్దేశం తర్వాత జరిగిన చర్చ 1939లో మహిళల ఓటు హక్కును పునఃపరిశీలించడానికి అనుమతించిన స్త్రీవాద ఉద్యమాన్ని రేకెత్తించింది, మరియు 1950 రాజ్యాంగంలో, అధ్యక్షుడు ఆస్కార్ ఒసోరియో ఆమోదంతో, ఇది ఎల్ సాల్వడార్‌లో మహిళల హక్కులకు చట్టపరమైన గుర్తింపును ఇచ్చింది.

మరణం మరియు వారసత్వం:

మార్చి 2017లో అవెన్యూ ప్రుడెన్సియా అయాలా పేరును శాన్ సాల్వడార్‌గా నామకరణం చేసిన సందర్భంగా ఫలకం ఏర్పాటు చేయబడింది.

ప్రుడెన్సియా అయాలా జూలై 11, 1936న మరణించారు, రాజకీయ రంగానికి దూరంగా, కానీ ప్రజలకు మరియు సామాజిక ఉద్యమాలకు దగ్గరగా ఉన్నారు. 1932లో కార్మికుల తిరుగుబాటులో ఆమె పాల్గొన్నట్లు ఎటువంటి రుజువు లేదు, కానీ ఆమె తిరుగుబాట్లకు సహకరించిందని నమ్ముతారు. మార్చి 2009లో, మహిళా దినోత్సవాన్ని జరుపుకోవడానికి మరియు ప్రుడెన్సియా అయాలాకు నివాళిగా, ప్రుడెన్సియా ఎన్ టైంపోస్ డి బ్రూజెరియా నాటకాన్ని ప్రదర్శించారు.

మార్చి 2017లో, శాన్ సాల్వడార్‌లోని శాన్ జాసింటో పరిసరాల్లోని అవెన్యూ 10 సౌత్‌కు అవెనిడా ప్రుడెన్సియా అయాలా అని పేరు పెట్టారు, ఇది సాల్వడార్ రాజధానిలోని రెండు వీధుల్లో ఒక మహిళ పేరు పెట్టబడింది. పేరు మార్పును స్మరించుకునే ఫలకం పై ‘’ ప్రుడెన్సియా అయాలా, స్వదేశీ రక్తం యొక్క సాల్వడార్, మహిళల మానవ హక్కుల పోరాటానికి పూర్వగామి ‘’ఆని ఘనంగా రాశారు .:

-గబ్బిట దుర్గాప్రసాద్ 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~