బేగం జాఫర్ అలీ, నీ సాహిబ్జాదీ సయ్యదా ఫాతిమా,  భారతీయ మహిళా హక్కుల కార్యకర్త మరియు . జమ్మూ-కాశ్మీర్  రాష్ట్రానికి చెందిన మొదటి మహిళా మెట్రిక్యులేట్ , కాశ్మీర్‌లోని పాఠశాలల ఇన్‌స్పెక్టర్‌. ఆమె విద్యావేత్త, మహిళా విముక్తి కార్యకర్త, విద్యాశాఖ ఉప సంచాలకులు మరియు తరువాత భారతదేశంలోని జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌లో శాసనసభ్యురాలు. ఆమె ఆలిండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ కార్యకలాపాలతో సంబంధం కలిగి ఉంది . విభజనకు ముందు దాని కార్యదర్శిగా ఉంది, అయితే కాశ్మీర్‌లో ముహమ్మద్ అలీ జిన్నా మరియు అతని సోదరి ఫాతిమా జిన్నాతో ఒక అవకాశం కలగడం, తరువాత విందుల కోసం కుటుంబాన్ని సందర్శించడం ఆమెను ప్రభావితం చేసింది. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం భారతదేశంలో స్త్రీల విముక్తి ఉద్యమాలలో ఆమె ప్రయత్నాలను కేంద్రీకరించడానికి ఈ సమావేశం జరిగింది.

జీవిత చరిత్ర:

బేగం అలీ 1901లో మహారాజా హరి సింగ్ పాలనలో హోం మరియు న్యాయశాఖ మంత్రి అయిన ఖాన్ బహదూర్ అగా సయ్యద్ హుస్సేన్ ఠాకూర్‌కు జన్మించారు. ఆమె 1925లో బాలికల మిషన్ ఉన్నత పాఠశాలలో (ప్రస్తుత మల్లిన్సన్ బాలికల పాఠశాల) ఉపాధ్యాయురాలిగా తన వృత్తిని ప్రారంభించింది. మహిళల హక్కులపై గట్టి విశ్వాసం ఉన్న ఆమె, లోయలో బాలికల విద్యపై అవగాహన కల్పించేందుకు ఇంటింటికీ వెళ్లి విద్య ద్వారా వారిని సాధికారత సాధించాలనే పట్టుదలతో  ఉండేది . పబ్లిక్ ఈవెంట్‌లలో ఆమె చేసిన ప్రసంగాలు తమ బాలికలను పాఠశాలలకు పంపడం ప్రారంభించిన మహిళల్లో ప్రశంసలను ప్రేరేపించాయి. బేగం భారతదేశంలోని కాశ్మీర్ ప్రాంతంలో స్థిరపడిన కులీన ఆఫ్ఘన్ కుటుంబానికి చెందిన అఘా జాఫర్ అలీ కిజిల్‌బాష్‌ను వివాహం చేసుకుంది. ఈ దంపతులకు ముగ్గురు కుమారులు, అఘా నసీర్ అలీ-IAS, 1977లో భారత కార్మిక కార్యదర్శిగా పదవీ విరమణ చేసిన సివిల్ సర్వెంట్, ఆఘా షౌకత్ అలీ, 1947లో భారతదేశ విభజన సమయంలో పాకిస్తాన్‌లో సివిల్ సర్వీసెస్‌లో చేరారు. బేగం చిన్న కుమారుడు అఘా అష్రఫ్ అలీ. , జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌లో ఉన్నత విద్యా కమిషనర్‌గా పదవీ విరమణ చేసిన విద్యావేత్త.  వీల్డ్ సూట్: ది కలెక్టెడ్ పోయెమ్, ఆమె మనవడు అఘా షాహిద్ అలీ రాసిన సంకలనం, ఆమె జ్ఞాపకార్థం ఒక కవితను కలిగి ఉంది.  1987లో భారత ప్రభుత్వం ఆమెకు నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మశ్రీని ప్రదానం చేసింది. తర్వాత దూరదర్శన్ ఇంటర్వ్యూలో, ప్రభుత్వం యొక్క అప్రజాస్వామిక విధానాలకు నిరసనగా ఆమె అవార్డును తిరిగి ఇస్తున్నట్లు ప్రకటించింది. ఆమె 1990లలో యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు వెళ్లి 1999లో ఆమె మరణించే వరకు తన కుమారుడు అఘా షౌకత్ అలీతో కలిసి అక్కడే నివసించింది.

– గబ్బిట దుర్గాప్రసాద్

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~